Satış Sözleşmelerinde Ayıptan Sorumluluk

Türk Borçlar Kanunu 219’uncu madde, ayıptan sorumluluğu düzenlemiştir. Satıcı, alıcıya, bildirdiği niteliklerin satılanda bulunmaması nedeniyle sorumludur. Nitelik veya niteliği etkileyen, kullanım amacı bakımından değerini ve alıcının beklediği faydaları ortadan kaldıran/önemli ölçüde azaltan maddi, hukuki veya ekonomik ayıplardan satıcı sorumludur. Satıcı, ayıpların varlığını bilmese de sorumluluk altındadır.

Taraflar her ne kadar aralarında bir sorumsuzluk sözleşmesi düzenlese de, satıcı satılanı ayıp olarak devretmekte ağır kusurlu ise ayıptan sorumluluğu kaldıran her türlü sözleşme hukuk düzeninde geçersizdir. Eğer alıcı satış sözleşmesinin kurulduğu anda satılan üzerindeki ayıpları biliyorsa; satıcının sorumluluğu kalkar.

Kanun koyucu alıcıya da bazı yükümlülükler getirmiştir. Bunlardan birisi; alıcı devraldığı satılan eşya üzerinde işlerin olağan akışına göre imkan bulunur bulunmaz gözden geçirmek, satılanda satıcının sorumluluğunu gerektiren bir ayıp görürse uygun süre içerisinde alıcıya bildirmekle yükümlüdür. Alıcı bunu ihmal etmiş ise satılanı kabul etmiş sayılır. Tespit edilen ayıpların satıcıya derhal bildirilmesi gerekir. Bir de olağan bir şekilde tespit edilemeyecek ayıplardan alıcı sorumlu değildir. Satıcı, alıcının satılanı yeterince gözden geçirmekle görebileceği ayıplardan da, ancak böyle bir ayıbın bulunmadığını ayrıca üstlenmişse sorumlu olur.

Bir de alıcı, satılanın durumunu gecikmeksizin usulüne uygun olarak tespit ettirmekle yükümlülük altındadır. Bunu yaptırmazsa malın kendisine ulaştığı anda ayıplı olduğunu ispatlama yükü altına girer.

Satıcı, ağır kusurlu ise, satılan eşyadaki ayıbın kendisine zamanında bildirilmemiş olmasını gerekçe göstererek sorumluluktan kurtaramaz. Satıcılığı meslek olarak yapan kişilerin bilmesi gereken ayıplar bakımından da aynı hüküm geçerlidir.

Not: Eğer taşınmazlarda kadastro yapılmamışsa, taşınmazın yüzölçümünün az çıkması halinde zarardan satıcı sorumludur. Kadastrosu yapılmış ve sözleşme yüz ölçümü ve tapu yüz ölçümü eşitse ortaya çıkan noksanlıktan satıcı özel olarak üstlenmedi ise sorumlu değildir.

Not: Yapılar, mülkiyet geçişinden itibaren 5 yıl, satıcının ağır kusuru halinde 20 yıl, taşınmaz satışında da zaman aşımı süresi 2 yıl olarak belirlenmiştir.

Benzer yazılar

Aramak istediğinizi üstte yazmaya başlayın ve aramak için enter tuşuna basın. İptal için ESC tuşuna basın.

Üste dön